کتاب «گنجینه هفطارا و فلسفه آن»

کتاب «گنجینه هفطارا و فلسفه آن» اثری است پژوهشی و تفسیری دربارۀ بخش‌هایی از متون مقدس عبری که تحت عنوان هفطارا (Haftarah) شناخته می‌شوند. هفطارا مجموعه‌ای از گزیده‌های کتاب‌های پیامبران (نویئیم) در عهد عتیق است که یهودیان در روزهای شنبه و اعیاد مذهبی پس از خواندن پارشای تورات، در کنیسه‌ها تلاوت می‌کنند. این کتاب تلاش می‌کند پیوند معنایی، تاریخی و الهیاتی میان پاراشا (بخش‌هایی از تورات) و هفطارا را بررسی و تحلیل کند.

هفطارا در دوران پساتبعید بابلی، به‌ویژه پس از محدودیت‌هایی که بر تلاوت تورات در برخی زمان‌ها اعمال شد، نقش مهمی در حفظ حافظۀ دینی و فرهنگی یهودیان ایفا کرد. این کتاب در واقع هویت‌یابی یک قوم در مواجهه با تبعید، اشغال، و بحران را از طریق متون پیامبرانه دنبال می‌کند. نویسندۀ اثر با دیدگاهی تطبیقی، هفطاراها را نه تنها به‌مثابۀ متون نیایشی، بلکه به‌عنوان گفتمان‌های فلسفی، سیاسی و اجتماعی بررسی می‌کند.

از جمله مباحث مهم کتاب، بررسی نحوۀ انتخاب متون هفطارا، سیر تاریخی آنها، تأثیر وقایع ملی یهود در شکل‌گیری این سنت، و تطبیق مفاهیم اخلاقی و عرفانی پیامبران با وضعیت معاصر است. نویسنده به شرح نقش پیامبرانی چون اشعیا، ارمیا، حزقیال و هوشع در هفطاراها می‌پردازد و می‌کوشد پیام‌های معنوی آنان را برای خوانندۀ امروزی بازخوانی کند.

از لحاظ فلسفی، کتاب بر مفاهیمی چون عدل الهی، رستگاری، توبه، نبوت، و عدالت اجتماعی متمرکز است و نشان می‌دهد که چگونه هفطارا به ابزار تربیتی و هویت‌ساز برای جامعه یهود تبدیل شد. نویسنده همچنین دیدگاه‌هایی از فیلسوفان یهودی مانند ابن‌میمون (موسی بن میمون) را در تحلیل متون هفطارا به کار می‌گیرد.

کتاب «گنجینه هفطارا و فلسفه آن» پلی میان سنت دینی و نقد مدرن فراهم می‌آورد و اثری ارزشمند برای علاقه‌مندان به مطالعات یهود، فلسفۀ دین، و ادبیات پیامبرانه است. در مجموع، این اثر سهم مهمی در فهم ریشه‌ها و ژرفای تفکر دینی یهود دارد.

۳۷۵