کتاب عروس مدائن نوشتۀ ابراهیم مدرّسی

کتاب عروس مدائن نوشتۀ ابراهیم مدرّسی اثری تاریخی ـ داستانی است که با نثری روان و روایتی گیرا، خواننده را به اعماق تاریخ ایران و جهان اسلام، به‌ویژه در دوران نخستین خلافت اسلامی و سقوط پایتخت شاهنشاهی ساسانیان، یعنی تیسفون (مدائن)، می‌برد. نویسنده با بهره‌گیری از منابع تاریخی و در عین حال با تخیل روایی قوی، وقایع تاریخی را به‌گونه‌ای بازآفرینی می‌کند که برای مخاطب امروزی زنده و ملموس جلوه کند.

مرکز ثقل داستان، شهر تیسفون است که زمانی نگین تمدن ساسانی و نماد شکوه ایران پیش از اسلام بود. در این کتاب، تیسفون نه صرفاً یک شهر، بلکه شخصیت محوری است؛ شهری که سقوطش نه‌فقط پایان یک پادشاهی، بلکه دگرگونی فرهنگی، اجتماعی و دینی عظیمی را رقم زد. نویسنده با نگاه انسانی و تحلیلی، تلاش می‌کند این رخداد بزرگ تاریخی را از منظرهای گوناگون به تصویر بکشد: دیدگاه شاهزادگان ساسانی، سپاهیان ایرانی، مهاجمان عرب، و مردم عادی.

شخصیت‌پردازی‌ها در عروس مدائن با ظرافت صورت گرفته‌اند. ابراهیم مدرسی نه‌تنها به ترسیم وقایع تاریخی بسنده نمی‌کند، بلکه در دل ماجراها، داستان عاشقانه، کشمکش‌های شخصی، دلبستگی‌های فرهنگی و بحران‌های روحی شخصیت‌ها را نیز روایت می‌کند. در این میان، شخصیت‌هایی چون دختران دربار، جنگاوران ایرانی، و سرداران عرب نقش‌های مهمی دارند که هرکدام نمایندۀ دیدگاهی خاص نسبت به آینده و هویت سرزمین هستند.

زبان کتاب، در عین سادگی، از بار ادبی برخوردار است و نویسنده کوشیده ضمن وفاداری به اسناد تاریخی، حس و حال یک داستان پرکشش را نیز حفظ کند. ارجاعات فرهنگی و تاریخی متعدد، و تصویرسازی‌های دقیق از محیط و زمان، باعث شده مخاطب حس کند در قلب وقایع قرار گرفته است. تضاد بین دو فرهنگ (ایران ساسانی و عرب جاهلی یا اسلامی) و تأثیر این مواجهه بر سرنوشت ملت‌ها، یکی از مضمون‌های اصلی کتاب است.

عروس مدائن اثری است که میان تاریخ و ادبیات پلی مؤثر می‌زند و با زبانی هنرمندانه، سقوط یک تمدن و برآمدن دنیایی نو را روایت می‌کند. این اثر برای علاقمندان به تاریخ ایران، تحولات صدر اسلام، و داستان‌نویسی تاریخی، منبعی آموزنده، جذاب و تأمل‌برانگیز است.

۲۶۸