کتاب‌ رسالۀ مدنیه و رسالۀ سیاسیّه اثر عبدالبهاء،

کتاب‌های رسالۀ مدنیه و رسالۀ سیاسیّه از آثار مهم عبدالبهاء، فرزند و جانشین بهاءالله، بنیان‌گذار آیین بهائی، هستند که در آن‌ها به موضوعات اجتماعی، سیاسی و اخلاقی پرداخته شده است. این آثار در اواخر قرن نوزدهم میلادی، در دوران حکومت قاجار نوشته شده‌اند و بازتابی از دغدغه‌های عبدالبهاء نسبت به اصلاح و پیشرفت جوامع شرقی، به‌ویژه ایران، هستند.

رسالۀ مدنیه اثری است که در آن عبدالبهاء به بررسی علل پیشرفت یا انحطاط تمدن‌ها پرداخته و نسخه‌ای برای توسعه و اصلاح ایران ارائه می‌دهد. او در این کتاب بر اهمیت علم، آموزش، عدالت اجتماعی، آزادی، و تفکیک قوای سه‌گانه تأکید دارد. وی خواهان حکومت قانون، برابری شهروندان، و رفع جهل و خرافه است. در حقیقت، رسالۀ مدنیه را می‌توان از نخستین نوشته‌های روشنفکرانه در ایران دانست که به شیوه‌ای منظم، به اصول حکمرانی خوب می‌پردازد.

رسالۀ سیاسیّه، اگرچه کمتر شناخته‌شده است، نگاه انتقادی‌تری به ساختارهای سیاسی و فرهنگی جوامع آن زمان دارد. در این رساله، عبدالبهاء با زبانی صریح‌تر به مسائلی چون استبداد، فقر، نابرابری، و بی‌عدالتی اجتماعی می‌پردازد و خواهان اصلاحات بنیادین است. او اخلاق و معنویت را اساس سیاست می‌داند و بر نقش دین در ارتقاء وجدان جمعی تأکید می‌ورزد، البته نه دینی متعصبانه بلکه دینی منطبق بر عقل و علم.

این دو اثر، نمایانگر اندیشه‌ای اصلاح‌طلبانه، پیشرو، و انسان‌دوستانه هستند که با وجود گذشت بیش از یک قرن، هنوز آموزه‌های آن‌ها مورد توجه علاقه‌مندان به اصلاحات اجتماعی و توسعه‌پایدار در جوامع اسلامی و شرقی قرار دارند.