کتاب «تن پهلوان و روان خردمند: پژوهش‌هایی تازه در شاهنامه» اثر شاهرخ مسکوب،

کتاب «تن پهلوان و روان خردمند: پژوهش‌هایی تازه در شاهنامه» ویرایش شاهرخ مسکوب، مجموعه‌ای از مقالات و سخنرانی‌های علمی است که در سال ۱۳۷۳ به مناسبت بزرگداشت شاهنامه در پاریس برگزار شد. این آثار در سال ۱۳۷۴ توسط انتشارات طرح نو منتشر گردید و در آن، مسکوب با رویکردی نقدی-پژوهشی به بررسی ابعاد مختلف شاهنامه فردوسی پرداخته است.

در این کتاب، مسکوب به تحلیل شخصیت‌های شاهنامه از منظر روان‌شناختی و فلسفی می‌پردازد و نشان می‌دهد که فردوسی چگونه با استفاده از زبان و ساختارهای ادبی، مفاهیم پیچیده انسانی را در قالب داستان‌های حماسی به تصویر کشیده است. او بر این باور است که شاهنامه تنها یک حماسه ملی نیست، بلکه اثری است که در آن، انسان‌ها با چالش‌های اخلاقی، روانی و فلسفی روبرو هستند.

یکی از مباحث اصلی کتاب، بررسی رابطه تن و روان در شخصیت‌های شاهنامه است. مسکوب معتقد است که فردوسی در آثار خود، همواره این دو عنصر را در کنار یکدیگر قرار داده و نشان داده است که برای رسیدن به کمال انسانی، هماهنگی میان جسم و روح ضروری است. این نگاه، شاهنامه را از یک حماسه صرف به اثری فلسفی و انسان‌شناختی تبدیل می‌کند.

مسکوب همچنین به نقد و بررسی برخی از برداشت‌های رایج و سطحی از شاهنامه می‌پردازد و با ارائه تحلیل‌های عمیق، نشان می‌دهد که چگونه می‌توان این اثر را در بستر فرهنگی و تاریخی آن زمان فهمید. او با استفاده از روش‌های نوین نقد ادبی، به خوانندگان کمک می‌کند تا لایه‌های پنهان و معنای عمیق‌تری از شاهنامه را کشف کنند.

در مجموع، «تن پهلوان و روان خردمند» کتابی است که به خوانندگان این امکان را می‌دهد تا شاهنامه را نه تنها به عنوان یک حماسه ملی، بلکه به عنوان یک اثر فلسفی و روان‌شناختی مورد بررسی قرار دهند و از آن درس‌هایی برای زندگی امروز بیاموزند.

257