کتاب «سیری در مکتب یهود» نوشتۀ محمدعلی حسین‌زاده

کتاب «سیری در مکتب یهود» نوشتۀ محمدعلی حسین‌زاده اثری پژوهشی و تحلیلی درباره باورها، احکام، آیین‌ها، تاریخ، فرقه‌ها و ساختار دینی یهودیت است که با نگاهی تطبیقی و تحلیلی به تبیین مبانی این دین ابراهیمی می‌پردازد. نویسنده کوشیده است با بهره‌گیری از منابع اصیل عبری، تورات و تلمود، همچنین پژوهش‌های شرق‌شناسان و منابع اسلامی، تصویری دقیق از آیین یهود ارائه دهد، بی‌آنکه در دام تعصب یا کلیشه‌پردازی گرفتار شود.

این کتاب در چند فصل تنظیم شده و در ابتدا به مفاهیم بنیادین دین یهود، خاستگاه آن و پیامبران بنی‌اسرائیل پرداخته می‌شود. سپس به بررسی مفصل کتاب مقدس یهود، شامل تورات، تلمود، میشنا و دیگر متون مقدس پرداخته می‌شود. در این بخش، نویسنده ساختار، محتوای متون و میزان اعتبار و تحریف‌پذیری آن‌ها را با نگاهی انتقادی و تاریخی تحلیل می‌کند.

یکی دیگر از بخش‌های مهم کتاب، بررسی فرقه‌های گوناگون یهودی مانند فریسیان، صدوقیان، قِرائیان، سامری‌ها و کبالا است که نشان می‌دهد یهودیت نیز مانند بسیاری از ادیان، با تنوع درونی و شاخه‌های عقیدتی متعددی روبه‌رو بوده‌است. در کنار این مباحث، مؤلف به تبیین احکام شریعت یهود، آیین‌های دینی چون شبات، عید فطیر، کیپور و نقش خاخام‌ها در تفسیر احکام پرداخته‌است.

بخش‌های پایانی کتاب به تاریخ تحولات سیاسی و اجتماعی یهودیان اختصاص دارد؛ از دوران باستان، اسارت بابِل، نقش آن‌ها در سرزمین‌های اسلامی، تا تشکیل دولت اسرائیل. در این فصل‌ها، حسین‌زاده نگاهی انتقادی به عملکرد تاریخی برخی جریان‌های سیاسی صهیونیستی نیز دارد و مرز روشنی میان دین یهود و صهیونیسم ترسیم می‌کند.

از ویژگی‌های مثبت کتاب، زبان روشن، استناد دقیق به منابع، و رعایت انصاف علمی است. حسین‌زاده کوشیده بدون پیش‌داوری، نهاد دین یهود را بشناسد و بشناساند و هم‌زمان، تفاوت‌ها و شباهت‌های آن را با اسلام بررسی کند.

در مجموع، «سیری در مکتب یهود» کتابی است ارزشمند برای دانشجویان رشته ادیان، علاقمندان به دین‌پژوهی و پژوهشگران حوزه یهودیت که می‌خواهند درک جامع و دقیقی از این دین کهن داشته باشند.

۲۵۹