کتاب هفت اقلیم

کتاب هفت اقلیم نوشته امین احمد رازی

تذکره­ای است تاریخی و جغرافیایی که در آن از همه جا و همه چیز به اجمال و گاه تفصیل سخن گفته شده است. در این اثر مولف با شرح هر اقلیم از اقالیم سبعه نخست طول و عرض و مساحت آن اقلیم را بیان کرده و سپس موقعیت جغرافیایی و مسائل تاریخی آن را بررسی کرده و بعد از آن شهرهای عمده و تاریخ، نام بانی، علت پیدایش، نام قدیم و جدید آن را در کنار ترجمه و معرفی پادشاهان، وزراء، علما، عرفا، مشایخ و شعرای آن اقلیم پرداخته است. مصحح این کتاب را دایرة‌المعارفی می‌داند که نام «تذکره» را بر آن نهاده‌اند؛ چراکه سرشار از مطالب متنوع و تعدد مباحث است. هرچند باوجود اعتبار این تذکره در میان ادیبان و محققان و همچنین کثرت نسخ خطی آن در کتابخانه‌های عمومی و خصوصی، چه در هند و چه در ایران، هنوز چاپ منقحی از آن صورت نگرفته است و علت این امر شاید ریشه در تعدد و تنوع مطالب این کتاب داشته باشد. اما تالیف «تذکره هفت اقلیم» آن‌چنان‌که مولف آن نیز در آغاز کتاب آورده، طی شش سال کار بی‌وقفه و شبانه‌روزی به انجام رسیده است. تاریخ پایان این اثر ضمن یک رباعی به سال 1002 هجری قمری ذکر شده است. برهمین اساس می‌توان به آغاز تالیف آن یعنی سال 996 هجری قمری رسید. مکان تالیف این اثر هندوستان بوده و تذکره‌ای است تاریخی و جغرافیایی که در آن از همه‌جا و همه‌چیز و حتی افرادی بسیار، گاه به اجمال و گاه به تفصیل سخن رفته است. عنوان کتاب‌هایی که در این اثر از آن‌ها نام برده شده است نشان می‌دهد مولف به منابع و مآخذ بسیاری دسترسی داشته و نام هریک را هنگام نقل مطلب آورده است. این ویژگی یکی از برجسته‌ترین محسنات کتاب به حساب می‌آید. …امین احمد رازی از ادیبان معروف نیمه دوم قرن دهم و اوایل قرن یازدهم هجری و فرزند خواجه میرزا احمد است. درباره این شخصیت اطلاعات چندانی در دست نیست، اما آن‌چه روشن است، این است‌ که خاندان او اهل ری و اغلب در کار سیاست و قلم بوده‌اند. پدر او از سوی شاه طهماسب سال‌ها مسوولیت کلانتری ری را بر عهده داشته و پس از آن در دوره سلطان محمد خدابنده نیز همین مسوولیت به او واگذار شده است. عموهای او نیز یکی خواجه محمد شریف هجری رازی، وزیر اصفهان در زمان شاه طهماسب و پدر خواجه غیاث‌الدین محمد اعتماد‌الدوله جهانگیری است. دیگری نیز خواجه خواجگی، پدر شا‌ه‌پور رازی، شاعر پرآوازه است.برای خرید کتاب هفت اقلیم با ما تماس بگیرید